नेपालभाषासंस्कृति

सक्वय् लच्छियंक धलं दंकिगु शुरु

१६ माघ २०७७ ।
किच सिं, सक्व, येँ ।

मिला पुन्हि निसें सिपुन्हि तक न्ह्याइगु स्वाथानी धलं दनेगु ज्याः थुगुसी म्हिग निसें न्ह्यागु दु । सक्वया नादी खुशी माधनारां स्वस्थानी धलं दनेगु याई । निसियाना मोल्हुया चिभ्वय नया वयां कन्हे कुन्हु निसें जुईगु खः । थुगु धलं नदिगु झ्वःलय् वहे माधव नारांद्यः नाप नापं नियम कथं ज्यूपिं नेवाः, गैर नेवाः त नं स्वस्थानी धलं दनिगु खः । छेँ छेँ च्वना धलं दनिगु नियम स्वयां बिस्क. अले थाकुगु नियमय् च्वना सक्वया नादी खुशी सिथय् धं दनेगु ज्याः झ्वः सक्वया मौलिक संस्कृति कथं नां जाः न्हापासा मुक्क नेवाः तय्सं जक धलं दनिगु खःसा थौं कन्हे गैर नेवाः तयस्नै बिस्कं च्वना धलं दनेगु ज्याः याना वया च्वंगु खनेदु ।

मिला पुन्हि छन्हु न्ह्यः सक्वया ज्योतिर्लिंगेश्वर महाद्यःया न्ह्यःने च्वंगु सुन्दरीघाट धैगु धःलय् मोल्हुया महाद्यः दर्शन याना माधव नारांद्यः यात किस्लि छाना जल कया धलं दनेगु शुरु याई । उब्ले निसें निसियाना बिस्कं क्वथाय च्वना लच्छि यंक लाका मोजा मध्युसें सुध न्हापां शंख पुलकी सक्वं दना नादी खुशी सिथय् थ्यंक वनेमा । मिजं धलंदंपि जक छन्हु न्ह्यः हे निसियाना माधव नारांद्यः नापं हे नादी खुशी सिथय. धलंपुलिं द्यंवनेमा । मिजंत सुथ न्हापां नारायांद्यः नाप नापं नादी खुशी बिज्याका मोल्हुकीबले मिस्त मिजंत सकलें छकोलं मो ल्हुइगु ज्याः याई । नारांद्यःयात आसनय् बिज्याकीसा मिस्तय्सं द्यःयात लः पासः छाना दर्शन भागी याईसा मिजंतयसं लःखय् म्हः नापं दुना मःह दुछिं दुदना जक नारांद्यः भागीयाना अष्टमातृका स्वास्थानी पिठ भागी याई । शनिवाः व एकादशी, श्री पंचमी व लगा सप्तमी कुन्हु भिंद्यः, ससुद्य व गंछिद्यःपिं थ्यंक म्ह दुदना भागी या वनेमा ।

न्हि छको धलं दंका सक्वय् नारांद्यः बिज्याका सक्वं दे दुने दे पिने याना सच्छि व च्याथाय् सहश्रजल धारां माधव नाराद्यः दुगु कलसय् लः हाय्का थि थिं द्यः पिंत दर्शन याइसा मिस्तयस वहे कलशय् लः छायेगु ज्याः याई । सक्वे थथे न्हि न्हि याना निदुन्हु लः हायकेमा, गनंगनं धारा ग्वारा तुले माःगु नियम दु । चांगु नारांद्यः थाय् यंकि बले मिस्तयसं नं ग्वारा ग्वारा तुले माःगु नियम दु तर कर मदु । मिजंत धाःसा ग्वारा ग्वारा तुला म्हः दायेमा । थे ग्वारा ग्वारा तुले माःगु सक्वया साल्खा त्वाःलय्, त्रिपुर बिहारय् दिका तैम्ह नारांद्यःयात न्हिं न्हिं माःसा, चांगुई, पशुपति व पंति महाद्यःयाथय् नं ग्वारा ग्वारा तुला दर्शन व भागी यायेमा । लला (लगा) सप्तमि कुन्हु छन्हु सक्वय् मिजंत मध्ये ज्वःलय् छम्हः छम्ह ग्वारा ग्वारा तुला सक्व दे चाहुइका ज्योतिलिंगेश्वर महाद्यः दर्शनयाना क्वचायकिगु खः । माधव नारांद्यः यात न निछन्हु सक्व दे चाहुइकिगु खः ।

थुगु धलं दनिबलय् न्हि छछाः जक जाकिया जाः, दुरु, चिनी, चाकु, मालु, आमली, यले पल, ह्याउलै, तु व सन्त्राशी, कयगु जक नयमाःगु क्वातुगु नियम दु । उकि सं, तछ्व, हामो, कनि, मुस्या, माय् आदि ल्वा ज्याःगु दुसा नयेमज्यु । नयां मेपिं धलंदपिंत न्वाय् मज्यू, दने मज्यु । मिजं धलं दपिं नादी धलं पुलि वनहे द्यनेमा । अन भजन किर्तन आरती नाप नापं प्रशान इना ब्युगु धाःसा नये ज्यू ।

झिंस्वन्हु दु कुन्हु नापं धलं दंका मिजं छम्हः बाहेक सकलें मूँ बिहार (गुँ बहाल)य् बज्रयोगिनी दर्शन यायेत म्हः दुदना जक हे वनेमाः । झिं प्यन्हु कुन्हु सकले नारांद्यः नापं गुँ बहारय् बिज्याका बिदा बाजी कया पशुपति (ग्वलय्) बाय् च्वं वनेमाः । औशि कुन्हु आर्यघाटय् धलं दंका सिफः महाद्यः तक सहश्रजल धारा हायेका लः छाना शंख पुया नारांद्यः चाहुका चलांपाखे (सानो गौचरण) पालं याका फंपि बाय च्वं वनेत नांगा तुति न्यासि वनेमाः । अनं पारु कुन्हु क्वाःल पुखली मोल्हुया शोषनारां दर्शन याना धलं दंका फंपि देः चाहुइका महाद्यः दर्शन धुंका यलया शखमुल् ध्यंका पालं याकीसा पालं धुंका सक्वय् बाय् च्वं वई । तृतिया कुन्हु प्रति बाय् च्वं वनि, चौथि कुन्हु अन धलं दंका भो खुशीं पालं याना सक्वय् बाय् च्वं वई ।

भिं एकादशी कुन्हु निक मोल्हुया निक हे धलं दंका फलपूmल पालं याना चांगु बाय् च्वं वनी । वयां कन्हे कुन्हु भिं द्वादशी कुन्हु अनया साः दहलय् मोल्हुया धलं दंका दे चाहुइका सक्वय् पालं यायेत थ्यंक वई ।

द्रोण नवमि कुन्हु सकलें धलं दंपिंत नादी खुशी सिथय् तया खीर भोजन (तस्मी) याकीगु चलन दु । सि पुन्हि छन्हु न्ह्यः तेत्तिस कोती द्यःपिंत (वायुदेव बाहेक) आह्वान याना शंपुया जाकी व्हला निम्ता बिई । कन्हे कुन्हु न्हि न्हि थे ज्याःझ्वः सिधय्का चान्हय् अश्वमेघ यज्ञ याना धलं दनेगु क्वचाय्किगु खः ।

धलं दनाच्वंं बलय् सुं नं म्हं मफुसा वास याये मज्यू । वास धकाः श्रीखण्ड चुला पायेगु, घ्य पायेगु जक खः । सुयानं थःथिति मन्त धाःसा धलं दनेगु त्वता दुःखं च्वने मज्यू ।

 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *